‘Ik ben hoogsensitief en ik heb een lage pijngrens.’ Zo leg ik het meestal uit als ik in het ziekenhuis of bij een tandarts kom. Over het algemeen krijg ik daar geen reactie op. Sterker nog, men praat er overheen en weet zich geen houding te geven of te reageren. Ik ben het wel gewend. Hoogsensitief is voor veel mensen nog steeds een onbekend begrip. Maar gelukkig kan het ook anders.

Pijnprikkels

Als HSP’ers ervaren wij alles wat via onze zintuigen binnenkomt anders. Dat geldt ook voor pijnprikkels. Nee, dat maakt ons geen watjes. Maar omdat onze bedrading iets anders in elkaar zit, komen ook deze prikkels bij ons sterker binnen dan bij andere mensen.

Ben je een HSP en weet je waar jouw grenzen liggen, dan heb je inmiddels ervaring opgedaan hoe hiermee om te gaan. Na een pijnlijke of spannende gebeurtenis bouw je een rustmoment in om de prikkels te verwerken. Dat kan voor iedere HSP verschillend zijn. Voor sommigen is dat totale rust en stilte, anderen gaan wandelen of fietsen of iets anders fysiek doen om de energie af te voeren.

Over het algemeen geldt dat we op dat moment even geen behoefte hebben aan nog meer prikkels en vaak ook niet aan andere mensen om ons heen. Dat is niet persoonlijk bedoeld, het is hartstikke lief dat mensen je willen helpen. Alleen… ons helpt het niet altijd.

Onbegrip

Als ik ergens voor behandeld moet worden en er wordt uitgelegd dat iets pijn zou kunnen doen, durf ik inmiddels te vertellen dat ik hoogsensitief ben en dat ik een lage pijngrens heb. En vraag ik of hier rekening mee gehouden kan worden. Dat klinkt misschien raar dat ik het nu ‘durf’, maar door het onbegrip bij anderen en gewoon niet weten wat hoogsensitief inhoudt kun je nogal verschillende (niet altijd leuke) reacties terug ontvangen. Dat maakt het voor sommigen van ons lastig om dit aan te geven bij artsen en verpleegkundigen.

En dat is jammer. Niet alleen voor ons HSP’ers, want het is behoorlijk vervelend om overprikkeld te raken en ook pijn te voelen. Maar ook voor de artsen zelf, want hoe meer ontspannen wij zijn hoe beter zij hun werk kunnen doen.

Het is bewezen dat hoe minder stress patiënten ervaren, hoe beter zij herstellen. In uiterste gevallen kan het zelfs zijn dat HSP’ers bepaalde onderzoeken of behandelingen gaan vermijden omdat de prikkels die ze ervaren te erg zijn.

Goede ervaring

Gelukkig zijn er ook goede ervaringen en die maakte ik deze week mee. Door mijn tandarts werd ik verwezen naar de mondhygiëniste, waar ik eigenlijk helemaal geen zin in had. Niet zozeer omdat ik niet geloofde dat de behandeling goed zou zijn voor mijn gebit, maar ik aarzelde door een eerdere nare ervaring die heel pijnlijk was. Uiteindelijk heb ik mij laten overhalen en ben ik toch gegaan. En wat een goede ervaring was dat!

Ze was, heel attent, al door mijn tandarts geïnformeerd over de reden van mijn aarzeling om te gaan. Bij alles hield ze duidelijk rekening met mij en tijdens de behandeling zorgde ze voor zo min mogelijk prikkels. Ze legde precies uit wat ze ging doen en herhaalde dit bij elke handeling die ze deed. De lamp boven de stoel werd zachter gezet waardoor er minder fel licht was. En alle handelingen deed ze met de hand in plaats van met de elektrische apparaten. Dus geen nare, schelle geluiden die zo doorklinken in je hoofd. En doordat ze alles met de hand deed ging elke handeling ook rustiger en bedachtzamer en voelde ik nauwelijks pijn. Wow, zo kan het dus ook! Compliment voor deze vrouw.

Wat kunnen artsen doen?

Het zijn maar kleine dingen, maar ze maken een groot verschil in onze ervaring als HSP.

• Neem de tijd ~ HSP’ers zijn sneller overprikkeld en ervaren alleen het gesprek al snel als een overprikkeling. Voer handelingen rustig uit.

• Geef ons tijd en verminder druk ~ HSP’ers hebben tijd nodig om te reflecteren en alle informatie af te wegen. Geef ons tijd om na te denken voordat we aan een behandeling beginnen of vervolgstappen zetten.

• Vertel duidelijk wat je gaat doen en waarom ~ HSP’ers weten en voelen meer, ook wat niet uitgesproken wordt. Achterhouden van informatie heeft weinig zin en zorgt voor wantrouwen en meer vragen van onze kant.

Wees ook niet verbaasd als wij met hele wijze en gerichte vragen komen en sta daar open voor. Het is niet als kritiek bedoeld van onze kant, maar we houden van een goede voorbereiding en hebben van tevoren goed nagedacht.

• Praat gewoon als mens met ons en verminder de afstand ~ HSP’ers zijn erg open en mensgerichte personen en zijn hier erg gevoelig voor. Het zal ons eerder doen ontspannen.

• Zorg voor een goede temperatuur in de ruimte (niet te koud/niet te warm) ~ temperatuur kan ook zorgen voor overprikkeling.
• Zorg ervoor dat er tijdens onderzoek of een behandeling geen verstoringen zijn ~ Bv. muziek, collega’s die zomaar binnen lopen, telefoon die overgaat, etc. Het zorgt voor nog meer spanning voor ons.

• Raak ons niet plotseling aan ~ maar kondig dit eerst aan
• Pijnbestrijding ~ sta welwillend tegenover onze vraag om extra medicatie voor pijnbestrijding
• Erken ons gewoon zoals we zijn ~ en luister naar onze wensen.

Door elke arts wordt tegenwoordig aan het begin van een behandeling gevraagd of je allergisch bent of dat je bepaalde ziektes hebt. Het is inmiddels heel gewoon dat door verpleging wordt gevraagd of je allergisch bent voor bepaalde pleisters. Zelfs kun je in ziekenhuizen aangeven of je vegetariër bent. Wanneer je wordt geopereerd moet je vooraf een uitgebreide vragenlijst invullen.

Hoe fijn zou het zijn als artsen en verpleegkundigen ook rekening willen houden met HSP’ers en hun gevoeligheid voor prikkels.

Rechten foto: Livia Galekova via Unsplash

• hoogsensitief