Waar kom je vandaan?
Woar kom ie weg?, is een uitspraak die in de streek waar ik ben opgegroeid veel wordt gebruikt. Het betekent zoveel als, waar kom je vandaan. De uitspraak heeft niets te maken met waar je zojuist vandaan bent gekomen of het adres van het huis waar je deze ochtend bent vertrokken. Wat de ander eigenlijk graag met deze vraag te weten wil komen is waar je familiewortels liggen en waar je eigenlijk thuis hoort.
Waar kom ik vandaan? Hmm, dat is een goede vraag. Mijn eerste reactie zou zijn, ik ben Nederlands. Ik ben geboren en getogen in Nederland en ik spreek vloeiend de Nederlandse taal. Dat maakt mij toch wel een 100% Nederlandse, toch?
Ik ken de tekstregels van het eerste couplet van het Wilhelmus uit mijn hoofd en zing net als menig andere medelander mee op de momenten dat het volkslied ten gehore wordt gebracht. Wanneer een nationale sporter of sportteam een bijzondere prestatie levert volg ik trots de beelden op televisie of internet en vier ik hun overwinning mee door iets met de kleur oranje te dragen. Op de avond van de vierde mei sta ik twee minuten stil en ben ik mij bewust dat ik twee minuten stil mag en kan zijn. Daarmee ben ik toch zeker een echte Nederlandse en hoor ik in Nederland thuis.
De wortels van mijn familieleden zoals mijn ouders, grootouders en overgrootouders liggen in Nederland, ook zij zijn in dit land geboren en opgegroeid. Dan mag ik met recht zeggen dat ook mijn wortels hier liggen, toch?
Ik ben er niet zo zeker van.
Want ook al duidt dit alles bij elkaar erop dat ik een Nederlandse ben, als ik verder in de geschiedenis terug ga en de lijnen van onze stamboom volg naar eeuwen geleden blijkt iets heel anders. Ik ben geen 100% Nederlandse, ik ben ook immigrant. Een gedeelte van mijn familielijn loopt terug naar de Hugenoten, een groep mensen die zich rond het jaar 1700 vestigden in Nederland.
Even wat geschiedkundige uitleg tussendoor; Hugenoten waren mensen die vanwege hun geloof moesten vluchten uit Frankrijk en hun heil zochten en vonden in andere naburige landen, waaronder Nederland. Vluchtelingen dus. Immigranten.
Ik ben vast niet de enige in Nederland met deze ‘vluchtelingen-achtergrond’. Het is geen ingewikkelde rekensom als je je bedenkt dat in die tijd zo’n 70.000 Franse vluchtelingen zich vestigden in Nederland en we nu ruim 300 jaar verder zijn, hoeveel Nederlanders nu van een Franse vluchteling afstammen.
Gaan we nog dieper de geschiedenis van Nederland in, dan zien we dat we ooit zelf tot het Franse rijk hebben behoord, en gedeeltelijk tot het Oostenrijkse rijk, het Spaanse rijk (een periode waar Nederlanders zelf gevlucht zijn) en het Deense rijk (Vikingen). Periodes waarin andere culturen zich mengden met de Nederlandse. Nog verder terug, in de vroege Middeleeuwen, was er een periode waarin we allemaal over het Europese continent reisden tijdens wat wel ‘de grote volksverhuizing’ genoemd wordt.
Er is maar één land: de aarde. Er is maar één volk: de mensheid. Er is maar één geloof: de liefde. ∼ Dr. F.M. Wibaut
Mijn punt is er zijn zoveel meer mensen, die binnen de huidige landsgrenzen van wat wij Nederland noemen wonen, wiens wortels terug gaan naar andere landen en culturen. Er zijn zoveel meer mensen die, als ze hun familiegeschiedenis goed onderzoeken tot de ontdekking komen dat ze afstammen van vluchtelingen en immigranten. Wie kan echt met 100% zekerheid zeggen dat zijn of haar familie al tweeduizend jaar op dezelfde plek woont?
Misschien staat onze geschiedenis niet meer zo vast in ons geheugen. Misschien hebben we meer een selectief geheugen en herinneren we ons alleen wat we willen herinneren.
En heel misschien gaat het er niet zozeer om in welke grond onze wortels liggen, maar meer of wij die grond met een ander willen delen.
Als ik aan jou vraag, waar kom je vandaan?, wat zou jouw antwoord zijn?
